آنتیموان تری اکسید ترکیب معدنی و از دسته کاتالیست های آنتیموانی می باشد. مهمترین ترکیب تجاری آنتیموان است. در طبیعت با عنوان مواد معدنی والنتینیت و سنارمونتیت یافت می شود.
این ماده مانند اکثر اکسیدهای پلیمری در محلول های آبی با هیدرولیز حل می شود. در دماهای خاص در آب محلول است و در همه دماها در اسید حل می شود. ساختار این ترکیب به درجه حرارت نمونه بستگی دارد. به گونه ای که در دمای بالاتر از ۵۷۰ درجه سانتی گراد ساختار کریستالی اورترمبیک دارد و در کمتر از آن ساختار مکعبی دارد.
آنتیموان تری اکسید از طریق دو مسیر تولید می شود: استخراج تری اکسید آنتیموان خام و فرایند اکسیداسیون فلز آنتیموان می باشد که انتخاب فرایند بستگی به ترکیب سنگ معدنی و سایر عوامل دارد.
خواص و مشخصات شناسایی تری اکسید آنتیموان
| خواص | مشخصات |
| دانسیته (ساختار مکعبی) (g/cm۳) ۵/۲ | فرمول شیمیایی Sb۲O۳ |
| نقطه ذوب (۰C) 656 | وزن مولکولی (g/mol) 291/518 |
| نقطه جوش (۰C) 1425 | شماره (CAS No) 1309-64-4 |
| حلالیت در آب (در۰C 20.8-22.9) (µg/l) 370 | نام ها: Antimony(III) oxide, Antimony sesquioxide |
تولید تری اکسید آنتیموان
تولید جهانی این ماده در سال ۲۰۱۲، ۱۳۰،۰۰۰ تن بود که نسبت به سال ۲۰۰۲ افزایش چشمگیری داشته است. چین بیشترین سهم را در این ماده داشته است و به دنبال آن ایالات متحده، مکزیک، اروپا، ژاپن و آفریقای جنوبی و سایر کشورها بوده اند.
آنتیموان تری اکسید، از طریق دو مسیر تولید می شود: استخراج تری اکسید آنتیموان خام و فرایند اکسیداسیون فلز آنتیموان می باشد. تولید اکسیداسیون فلز آنتیموان در اروپا بیشتر به کار برده شده است. چندین فرآیند برای تولید خام آنتیموان تری اکسید، یا آنتیموان فلزی از مواد خام وجود دارد.
انتخاب فرایند بستگی به ترکیب سنگ معدنی و سایر عوامل دارد. مراحل معمول به ترتیب شامل استخراج از معدن، خرد کردن و سنگ زنی سنگ معدن است که گاه کف شناور و جداسازی فلز با استفاده از فرآیندهای پیرومتالورژیکی (ذوب یا پختن) یا در مواردی (به عنوان مثال وقتی سنگ معدن سرشار از فلزات گرانبها است) توسط فرآیندهای آبیابی انجام می شود.
تری اکسید آنتیموان خام:
مرحله ۱) استیبنیت خام با استفاده از کوره هایی که تقریباً در دمای ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد کار می کنند، به تری اکسید آنتیموان خام اکسیده می شود. واکنش به شرح زیر است:
۲Sb۲S۳ + ۹O۲ → ۲Sb۲O۳ + ۶SO۲
مرحله ۲) آنتیموان خام تری اکسید، توسط تصعید خالص می شود.
اکسیداسیون فلز آنتیموان
در کوره ها، فلز آنتیموان به تری اکسید آنتیموان، اکسیده می شود. واکنش گرمازا است. این ماده از طریق تصعید تشکیل شده و در فیلترهای کیسه بازیابی می شود. اندازه ذرات تشکیل شده با شرایط فرآیند در کوره و جریان گاز کنترل می شود. این واکنش را می توان به صورت زیر بیان کرد:
۴Sb + 3O۲ → ۲Sb۲O۳
طیف IR تری اکسید آنتیموان
منبع: وبسایت NIST
کاربردها
رف سالانه آنتیموان تری اکسید، در ایالات متحده و اروپا به ترتیب تقریباً ۱۰،۰۰۰ و ۲۵،۰۰۰ تن است. کاربرد اصلی این ماده در هم افزایی کاهش شعله ور شدن در ترکیب با مواد هالوژنه شده است.
ترکیبی از هالیدها و آنتیموان برای عملکرد ضد شعله برای پلیمرها مهم است و به شکل گیری کاراکترهای با قابلیت اشتعال کمتر کمک می کند. چنین مهار کننده های شعله در دستگاه های برقی، پارچه، چرم و پوشش ها یافت می شوند.
کاربردهای دیگر:
– تری اکسید آنتیموان، ماده ای کاربردی برای تولید فریم عینک، سرامیک و مینای دندان است.
– برخی از رنگدانه های خاص حاوی آنتیموان هستند.
– آنتیموان تری اکسید، یک کاتالیزور مفید در تولید پلی اتیلن ترفتالات (PET پلاستیک) و هواسازی لاستیک است.
سمیت تری اکسید آنتیموان
این ترکیب پتانسیل سرطان زایی را برای انسان به وجود می آورد. اما با رعایت ایمنی در هنگام برخورد، این ماده هیچ خطری برای سلامتی انسان و محیط زیست ندارد.
آنتیموان پنتا کلراید : خواص، تولید،نمودار GC-MS، کاربرد و سمیت